tuzel kisi ne demek?

Tüzel Kişi

Tüzel kişi, hukuken kendi başına hak ve borçlara sahip olabilen, gerçek kişilerden ayrı ve bağımsız bir varlıktır. Bir diğer deyişle, kanunların gerçek kişiler gibi hak ehliyeti tanıdığı kişi veya mal topluluklarıdır. Tüzel kişiler, gerçek kişiler gibi doğmaz veya ölmezler; kuruluş ve sona erme süreçleri vardır.

Temel Özellikleri:

• Hukuki Bağımsızlık: Tüzel kişiler, üyelerinden veya kurucularından ayrı bir hukuki kişiliğe sahiptir. Bu, kendi adlarına işlem yapabilecekleri, dava açabilecekleri ve dava edilebilecekleri anlamına gelir.
• Hak ve Borç Ehliyeti: Tüzel kişiler, gerçek kişiler gibi haklara sahip olabilir ve borç altına girebilirler. Mülk edinebilir, sözleşme yapabilir, borç alabilir ve borç verebilirler.
• Organlar Aracılığıyla Hareket: Tüzel kişiler, iradelerini organları (örneğin yönetim kurulu, genel kurul) aracılığıyla ortaya koyarlar. Organlar, tüzel kişiyi temsil eder ve onun adına hareket eder.
• Sorumluluk: Tüzel kişiler, kendi borçlarından kendi malvarlıklarıyla sorumludurlar.

Tüzel Kişi Türleri:

Türk hukukunda başlıca tüzel kişi türleri şunlardır:

• Özel Hukuk Tüzel Kişileri:
  • Şirketler: Ticari faaliyetlerde bulunmak amacıyla kurulan (anonim şirket, limited şirket, komandit şirket vb.)
  • Dernekler: Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulan kişi toplulukları.
  • Vakıflar: Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulan mal toplulukları.
  • Kooperatifler
• Kamu Hukuku Tüzel Kişileri:
  • Devlet
  • Belediyeler
  • Üniversiteler
  • Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT)
  • Meslek Kuruluşları (Barolar, odalar vb.)

Kuruluş ve Sona Erme:

Tüzel kişilerin kuruluşu, kanunda belirtilen usul ve esaslara göre yapılır. Genellikle tescil (sicile kayıt) şartı aranır. Sona erme nedenleri ise kuruluş kanunlarında veya tüzüklerinde belirtilir. Tasfiye süreci sonunda tüzel kişilik ortadan kalkar.